marinaΣυζητάμε με την κ Μαρίνα Χρυσάνθου, master licenseee των Curves σε Ελλάδα και Κύπρο και μας αναλύει την σημερινή κρίσιμη κατάσταση σε σχέση με την εμπειρία της Κύπρου, όπως και το πως βλέπει το μέλλον.

Πείτε μας ποια η διαφορά μεταξύ της ελληνικής κρίσης και της κρίσης στην Κύπρο;

Η λέξη «κρίση» είναι ένας αυστηρά οικονομικός όρος και αφορά ένα τομέα που δεν ειδικεύομαι. Επειδή όμως όλοι οι τομείς διαθέτουν και την διοικητική τους πλευρά, θα εκφράσω τις απόψεις μου ως επιχειρηματίας με εμπειρία τόσο στην Κύπρο, όσο και στην Ελλάδα.

Η κρίση στην Κύπρο είχε τεράστιες διαφορές με την κρίση στην Ελλάδα. Η Κύπρος απολάμβανε μία οικονομική ανάπτυξη με σχεδόν 30% αύξηση του ΑΕΠ από το 2002 μέχρι το 2008. Το πρόβλημα ήταν ότι αυτή η ανάπτυξη βασιζόταν σχεδόν αποκλειστικά σε ξένες καταθέσεις και σε δάνεια με αποτέλεσμα τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών να είναι επταπλάσια του ΑΕΠ της χώρας. Στην Ελλάδα το πρόβλημα δεν ξεκινάει από τις τράπεζες! H Ελλάδα απλά δεν κατάφερε να κάνει επάνοδο στις αγορές, με αποτέλεσμα να βασίζεται συνεχώς σε χρηματοδότηση για το ισοζύγιο της.

Το μόνο κοινό σημείο μεταξύ των κρίσεων των δύο χωρών είναι το λεγόμενο bankrun, η τάση να φυγαδεύουν οι καταθέτες τα λεφτά τους από το τραπεζιτικό σύστημα, μία τάση που προκαλείται από ανασφάλεια και έχει δραματικές επιπτώσεις στην οικονομία μίας χώρας. Μπορεί λοιπόν οι δύο κρίσεις να ξεκίνησαν για διαφορετικούς λόγους αλλά επειδή το χρήμα οδηγεί την αγορά οι επιπτώσεις είναι οι ίδιες. Το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε ένα κοινό νόμισμα με λίγο χώρο ελιγμών οι επιπτώσεις αυτές συμπεριλαμβάνουν στάση και αποχώρηση επενδύσεων, κλείσιμο επιχειρήσεων, άνοδο ανεργίας ειδικά στην νέα γενιά, μείωση βιοτικού επιπέδου, αύξηση φόρων, αύξηση μέτρων λιτότητας κ.α.

Μπορεί η Ελλάδα να ανακάμψει και να βρει τον ρυθμό ανάπτυξης;

Αυτό είναι ένα πολύπλοκο ερώτημα που περιέχει πολλά «εάν». Η σημερινή προσέγγιση της κυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση ίσως να ήταν αποτελεσματική αν γινότανε το 2010. Δυστυχώς έκτοτε η ΕΕ μέσω των stress test έχει φροντίσει να διαφυλάξει την ασφάλεια της και να μπορεί να διαχειριστεί οποιαδήποτε φυγή χωρίς μεγάλες συνέπειες. Τρανταχτά παραδείγματα αυτής της ασφάλειας ήταν η κατάρρευση της τεράστιας Πορτογαλικής τράπεζας Banco Espírito Santo και του γεγονότος στην Κύπρο – κανένα από τα δύο γεγονότα δεν επηρέασαν την Ευρωπαϊκή σταθερότητα.

Πιστεύω ότι η νέα χρηματοδότηση είναι απλά ένας επίδεσμος στο πρόβλημα της Ελλάδας. Τα αυξημένα μέτρα λιτότητας ποτέ στην ιστορία δεν έβγαλαν μία χώρα από την ύφεση. Τα μέτρα λιτότητας είναι απλά ο τρόπος που οι δανειστές εφαρμόζουν για να εγγυηθούν την επιστροφή του κεφαλαίου τους, δεν είναι λύση. Και πάντα το πρόβλημα με τα «ξένα λεφτά» είναι ότι κάποτε τελειώνουν.

Και επειδή πάντα ήμουν και θα είμαι αισιόδοξη, πιστεύω πως ναι η Ελλάδα μπορεί να ανακάμψει. Αυτό όμως που χρειάζεται για να ανακάμψει είναι μία επανεκκίνηση της Ελληνικής οικονομίας. Μία εκ’ νέου προσέγγιση, μία οικονομική αναγέννηση.

Για μία οικονομική αναγέννηση χρειάζονται τολμηρές αλλαγές. Λύσεις υπάρχουν και σίγουρα η λιτότητα και η συνεχής φορολόγηση δεν είναι από αυτές.

Ποιά είναι η γνώμη σας για την πορεία της οικονομίας και της αγοράς για τους επόμενους μήνες;

Οι επόμενοι 12 μήνες κρίνω ότι θα είναι πολύ δύσκολοι για την αγορά μας. Με το capital control που μέλλεται και επιβάλλεται να συνεχιστεί – όπως εξάλλου συνεχίστηκε και στην Κύπρο για 2 χρόνια – πολλές ευάλωτες επιχειρήσεις δεν θα αντέξουν. Και σίγουρα η ανασφάλεια στην αγορά αποθαρρύνει νέους επενδυτές.

Όσο αφορά τον τομέα του franchising, σε αυτή την περίοδο όλοι θα έχουμε απώλειες αλλά οι εταιρείες που διαθέτουν δυνατούς, ευέλικτους και ποιο οικονομικά ανεξάρτητους δικαιοδόχους θα έχουν τις λιγότερες.

Η Ελλάδα χρειάζεται μία καλή διακυβέρνηση για να κάνει τα σωστά βήματα προς την ανάπτυξη και παράλληλα την υπομονή και την επιμονή του κόσμου για να πετύχει τον στόχο της. Αυτό που με φοβίζει είναι η αντίσταση στην αλλαγή τόσο από τους κυβερνόντες, όσο και από τον κόσμο. Και με τον όρο «αλλαγή» δεν μιλάω για μέτρα λιτότητας αλλά για μέτρα ανάπτυξης.

Αναγέννηση χωρίς αλλαγή είναι αδύνατη και αλλαγή χωρίς κόστος δεν γίνεται. Εάν τα σωστά βήματα γίνουν και εγκαίρως θεωρώ ότι μπορούμε να αλλάξουμε πορεία.