Ποιά είναι τα στελέχη του franchise;
Υπεύθυνος ανάπτυξης, υπεύθυνος franchise, σύμβουλος franchise; Οι τίτλοι υπάρχουν. Οι ικανότητες; Τα αποτελέσματα;
Από τη μια δεν υπάρχουν στελέχη του χώρου που είναι εκτός χώρου εργασίας για μεγάλα διαστήματα. Από την άλλη, πολλοί έχουν παρατήσει το «άθλημα». Επίσης, οι αγγελίες στον Τύπο είναι από σπάνιες έως ανύπαρκτες. Πολλά, στελέχη, δε, κατευθύνονται στο να «μεταλλαχθούν» σε συμβούλους. Τι γίνεται; Είναι η προσφορά εργασίας μικρή ή οι «ειδικοί» του χώρου είναι λίγοι;
Οι άνθρωποι
Ο επιχειρηματίας. Ξεκινώντας την προσπάθεια να αναπτυχθεί μέσω franchise συνεργάζεται με ένα σύμβουλο, ο οποίος αφενός τον προετοιμάζει, αφετέρου τον υποστηρίζει και τον καθοδηγεί στα πρώτα βήματά του. Ο ίδιος ο επιχειρηματίας είναι κοντά στους πρώτους franchisees, καθώς είναι αυτός που ξέρει καλύτερα απ’ όλους να πουλά, να ενημερώνει, να αξιολογεί ανθρώπους και καταστήματα. Και όπου δεν τα καταφέρνει, υπάρχει και ο σύμβουλος. Βέβαια, επειδή ο σύμβουλος κοστίζει και επειδή όλοι οι επιχειρηματίες σκέφτονται πολύ το κόστος τους εφαρμόζουν το copycat (νεολογιστική έννοια του Π. Πατρωνίδη) και αντιγράφουν ενημερωτικούς, εγχειρίδια και συμβάσεις. (Και όχι μόνο οι επιχειρηματίες.) Κατά τα άλλα φίλος μου, πρόσφατα μου ομολόγησε ότι έχει συγκεντρώσει 3 – 4 συμβάσεις και «φτιάχνει» την δικιά του. Αφού ο επιχειρηματίας επιτύχει τον σκοπό του, δηλαδή αφού δημιουργήσει ένα σχετικά εύρωστο δίκτυο, «αφήνει» τον σύμβουλό του, είτε επειδή κοστίζει, είτε επειδή έχει την δυνατότητα να δημιουργήσει ένα καλύτερα ελεγχόμενο τμήμα ανάπτυξης, είτε επειδή ο σύμβουλος, τελικά, δεν απέδωσε όσο θα έπρεπε.
Η αλήθεια είναι ότι ο επιχειρηματίας καλά κάνει και δημιουργεί in house τμήμα ανάπτυξης. Τότε ο σωστός και ικανός σύμβουλος αναλαμβάνει μια γενικότερη εποπτεία και χειρίζεται, πλέον πιο εξειδικευμένα θέματα.
Ο σύμβουλος. Έχουμε αναφέρει ότι υπάρχουν οι καλοί, οι κακοί και οι άσχημοι. Στο ανά χείρας άρθρο αυτό που θέλουμε να τονίσουμε είναι ότι ο ρόλος τους είναι καταλυτικός, τόσο κατά την αρχή της ανάπτυξης, όσο και στη συνέχεια. Αρκεί να έχουν ικανότητες, υποδομές και να λένε την αλήθεια.
Ο υπάλληλος. Έχει μάθει κάπου και κάποτε το franchise. Έχει αποκτήσει τεχνογνωσία και προσφέρει. Αρκεί να δουλεύει κάπου που να διασφαλίζονται και οι προϋποθέσεις για να επιδείξει έργο. Εάν η μητρική εταιρεία είναι franchise – oriented, αν υποστηρίζει το δίκτυό της ουσιαστικά και με μακροπρόθεσμη στρατηγική, τότε, ο υπάλληλος είναι στέλεχος πρώτης γραμμής και τάξεως. Άρα θα πρέπει να αμείβεται, διαφορετικά σκέφτεται να αποχωρήσει για κάπου καλύτερα. Πολλοί, δε, έχουν προσπαθήσει (ή αναμένονται) να κάνουν κάτι δικό τους. Να γίνουν σύμβουλοι. Με μια διαφορά, το να είσαι στέλεχος σημαίνει το να «πουλάς» κυρίως σε δικαιοδόχους. Το να είσαι σύμβουλος σημαίνει να «πουλάς» εις άπαντες, επιχειρηματίες, δικαιοδόχους, μέσα, προσωπικό, προμηθευτές. Και κάτι ακόμη, το να ανοίξεις ένα γραφείο απαιτεί επένδυση, σε υποδομές και σε ανθρώπους. Κι αυτό γιατί οι freelancers (ή τύπου freelancer) δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις της αγοράς, εκτός και αν συντρέχουν κάποιες άλλες προϋποθέσεις.
Η αγορά
Σίγουρα υπάρχει μια γενικότερη κρίση στην αγορά εργασίας. Σχεδόν όλες εταιρείες βρίσκονται σε οικονομική ύφεση ή και κρίση, και είναι σύνηθες να ακούς για πτώσεις τζίρου σε σχέση με πέρσι της τάξεως του 20%, του 30% ή ακόμη και του 40%. Μερικές σχετικά μεγάλες εταιρείες, στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής down sizing, έχουν μικρύνει το τμήμα ανάπτυξης, μη ανανεώνοντας τις θέσεις των στελεχών που για τον α ή β λόγο αποχώρησαν ή επανδρώνοντάς ‘τες με στελέχη χαμηλότερου βεληνεκούς και μισθολογικής κλάσης από τους απομακρυθέντες. Υπάρχουν, βέβαια, και οι εξαιρέσεις, οι οποίες επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Αποτέλεσμα, λοιπόν, των προσπαθειών για περικοπή κόστους, είναι η συμπίεση των αμοιβών και των τμημάτων ανάπτυξης.
Επιπλέον, μια κατάσταση, η οποία έχει αποδυναμώσει την ζήτηση στελεχών franchise, καθώς και τις αμοιβές τους είναι ο ρόλος των franchise brokers (ως ορολογία), οι οποίοι αναλαμβάνουν, πολλά χρόνια τώρα, την εύρεση, αξιολόγηση και επιλογή υποψηφίων δικαιοδόχων, καθώς και καταστημάτων. Αρκετοί από τους brokers δρουν αποτελεσματικά και απαντώνται, κυρίως, στις μικρές εταιρείες, όχι τόσο για την αμοιβή τους, αλλά κυρίως για τον τρόπο πληρωμής τους, ο οποίος είναι άμεσα συνδεόμενος με την αποτελεσματικότητά τους.
Το franchise, ένας σχετικά παρθένος χώρος, προσέλκυσε, κατά καιρούς, πολλούς «αεριτζήδες», οι οποίοι εμφανίστηκαν (ή και εμφανίζονται) ως ειδικοί. Αυτό αφορά σε συμβούλους όσο και σε στελέχη. Έπεισαν τις μητρικές εταιρείες με τα «φανταχτερά» λόγια και υποσχέσεις τους και οι τελευταίες τους εμπιστεύτηκαν, αναμένοντας αποτελέσματα, τα οποία ποτέ δεν ήρθαν. Κατ’ αυτόν τον τρόπο έχει κλονισθεί, αρκετά, η εμπιστοσύνη προς τους ειδικούς του franchise και ως συνέπεια ο γενικότερος ρόλος του και η μείωση των θέσεων εργασίας.
Οι ικανότητες
Ο άνθρωπος που ασχολείται με την ανάπτυξη μέσω franchise, οφείλει να ξέρει την αγορά και τις τάσεις της, οφείλει να γνωρίζει περί marketing, οικονομικών, ποιότητας, operations και όχι μόνο. Πρέπει να έχει χάρισμα επικοινωνίας και ικανότητες αξιολόγησης ανθρώπων και καταστημάτων. Οφείλει να διαχειρίζεται πολύ καλά τον χρόνο του και τον χρόνο των άλλων. Θα πρέπει να έχει και διοικητικές ικανότητες. Να έχει τελειώσει και κάποια ανώτατη σχολή.
Με λίγα λόγια θα πρέπει να είναι πολύ ικανός και να μπορεί να αντεπεξέλθει, ίσως, και στις απαιτήσεις της θέσης της γενικής διεύθυνσης μιας, έστω, μικρής εταιρείας.
Το συμπέρασμα είναι ότι δύσκολα απαντούμε τέτοιες ικανότητες. Ωστόσο, οφείλουμε (ως δικαιοπάροχοι) να τις απαιτούμε ή και να τις δημιουργούμε. Και να τις πληρώνουμε.
Τι πρέπει να γίνει
Προτάσεις ανασυγκρότησης του θεσμού, διεξόδου από τυχόν τέλμα και βελτίωσης, φυσικά, και υπάρχουν. Άλλωστε -πρέπει να το δεχτούμε- η ίδια η αγορά έχει τον τρόπο της να αποβάλλει τους άσχετους και να συμπορεύεται με τις διεθνείς εξελίξεις και ορθά σκεπτικά. Δηλαδή με το franchise.
Μήπως μια επαγγελματική κατοχύρωση του χώρου, μέσω πιστοποιήσεων στελεχών και συστημάτων θα δώσει την προσδοκώμενη αξιοπιστία τόσο στον θεσμό, όσο και στο επάγγελμα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει μέσω του Συνδέσμου ή και ανεξάρτητων φορέων, αρκεί οι τελευταίοι να είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι.
Δεν μπορεί ο καθένας να δηλώνει στέλεχος ή σύμβουλος franchise. Οι, δε, επαγγελματίες οφείλουν να προστατευτούν. Μέλημα της ίδιας της αγοράς είναι να μαθαίνει και να γνωρίζει για να προστατεύει πρώτα τον εαυτό της και κατά συνέπεια τους επαγγελματίες. Κάτι που έχει δείξει ότι το κάνει.
Εξωστρέφεια. Το έργο του καθενός μας μεμονωμένα και ως σύνολο είναι αυτό που θα δείξει στις επιχειρήσεις το τι μπορεί να κάνει το franchise γι αυτές. Η ενημέρωση απ’ όλους μας προς όλους θα διαχωρίσει τους καλούς από τους κακούς.